Indonesia đang hướng tới hợp tác sâu rộng với Việt Nam trong lĩnh vực xe điện, xem mô hình của VinFast là bài học thành công điển hình trong khu vực.
Trong bối cảnh cuộc đua chuyển đổi sang phương tiện giao thông xanh đang diễn ra quyết liệt trên toàn cầu, Indonesia - quốc gia đông dân thứ tư thế giới - đang tìm kiếm hình mẫu để học hỏi và thúc đẩy ngành công nghiệp xe điện (EV) nội địa. Bất ngờ nhưng đầy ý nghĩa, Việt Nam đã được nhắc đến như một hình mẫu điển hình cho sự phát triển đồng bộ và thần tốc của ngành xe điện.
Tại khuôn khổ Diễn đàn Hợp tác song phương Indonesia - Việt Nam diễn ra đầu năm 2024, Bộ trưởng Công Thương Indonesia Agus Gumiwang Kartasasmita khẳng định mong muốn tăng cường hợp tác với Việt Nam trong lĩnh vực xe điện. Ông cho biết Indonesia "rất ấn tượng với cách Việt Nam xây dựng và mở rộng hệ sinh thái EV chỉ trong vài năm", đồng thời mời gọi Việt Nam cùng phát triển các lĩnh vực như sản xuất pin, hạ tầng trạm sạc và đào tạo kỹ thuật viên.
Với dân số hơn 285 triệu người và lượng xe máy lên tới 128 triệu chiếc, Indonesia đang đối mặt với áp lực lớn trong việc chuyển đổi giao thông sang điện hóa. Theo Jakarta Post, giới chức Indonesia nhận định rằng Việt Nam là minh chứng cho việc "quốc gia mới nổi hoàn toàn có thể trở thành trung tâm công nghiệp xanh nếu có tầm nhìn và hành động quyết liệt".
VinFast - thương hiệu xe điện Việt Nam - chính là điểm nhấn khiến Indonesia chú ý. Không chỉ là nhà sản xuất ô tô điện đầu tiên của Việt Nam, VinFast còn xây dựng thành công hệ sinh thái khép kín: từ nhà máy lắp ráp, hệ thống trạm sạc, dịch vụ taxi xanh cho đến phát triển pin và các giải pháp năng lượng.
Hiện tại, VinFast đã công bố kế hoạch đầu tư lớn vào Indonesia với việc xây dựng nhà máy trị giá 200 triệu USD tại Tây Java, công suất dự kiến 50.000 xe/năm. Đồng thời, hãng lên kế hoạch triển khai từ 30.000-100.000 cổng sạc tại quốc gia này.
Phát biểu trên Reuters, Bộ trưởng Kartasasmita cho biết Indonesia hoan nghênh mạnh mẽ dự án của VinFast và xem đây là bước tiến quan trọng trong nỗ lực thúc đẩy công nghiệp xe điện trong nước.
Việt Nam, dù không sở hữu trữ lượng khoáng sản lớn như niken hay cobalt, lại có lợi thế trong năng lực sản xuất, tốc độ triển khai và chính sách hỗ trợ kịp thời. Chỉ trong vòng 5 năm, VinFast đã đạt được những cột mốc mà nhiều tập đoàn toàn cầu phải mất hàng thập kỷ: sản xuất hàng loạt ô tô điện, chiếm lĩnh thị phần nội địa, xây dựng mạng lưới hàng trăm ngàn cổng sạc và vươn ra thị trường quốc tế.
Đặc biệt, sự kết hợp giữa VinFast và các dịch vụ như Xanh SM, V-Green hay VinES tạo nên một chuỗi giá trị xanh toàn diện, điều mà Indonesia kỳ vọng có thể học hỏi để ứng dụng trong chiến lược quốc gia.
Indonesia hiện là quốc gia dẫn đầu về trữ lượng niken, thành phần quan trọng trong sản xuất pin xe điện. Tuy nhiên, quốc gia này còn đối mặt nhiều thách thức: thiếu hụt hạ tầng sạc, hệ thống giao thông phân mảnh trên hơn 17.000 hòn đảo, và các rào cản về chính sách đầu tư, hành chính.
Trong khi đó, sự hiện diện của VinFast được xem là “liều thuốc kích thích” cho toàn bộ chuỗi giá trị EV tại Indonesia, đồng thời thúc đẩy các đối thủ như Hyundai, BYD hay Wuling tăng tốc đầu tư tại đây.
Tuy vậy, giới phân tích cũng cảnh báo Indonesia cần cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư và cắt giảm thủ tục nếu muốn đạt được bước đột phá tương tự Việt Nam. Một số nhà đầu tư từng phản ánh về tình trạng “mafia địa phương” cản trở triển khai dự án, bao gồm cả các tập đoàn lớn như BYD và VinFast.
Trong dài hạn, Việt Nam và Indonesia được kỳ vọng sẽ trở thành hai trung tâm EV quan trọng của Đông Nam Á. Nếu Việt Nam đóng vai trò đầu tàu trong xây dựng mô hình và công nghệ, thì Indonesia sẽ cung cấp nguồn nguyên liệu và thị trường khổng lồ để hiện thực hóa mục tiêu xanh hóa giao thông trong khu vực.
Nhiều chuyên gia cho rằng, sự kết hợp giữa hai quốc gia này có thể tạo nên một liên minh EV, góp phần giúp Đông Nam Á thoát khỏi sự phụ thuộc vào thị trường xe điện phương Tây và Trung Quốc.
Việt Nam - với mô hình phát triển nhanh chóng và bài bản - đang trở thành hình mẫu để các quốc gia đang phát triển như Indonesia học hỏi trong quá trình chuyển đổi sang xe điện. Khi lợi ích chiến lược và tầm nhìn phát triển bền vững gặp nhau, hợp tác Việt Nam - Indonesia hứa hẹn sẽ mở ra kỷ nguyên mới cho công nghiệp giao thông xanh tại Đông Nam Á.
: