Trang tin chuyên về ô tô Autoblog mới đây đăng tải bài viết phân tích với tiêu đề "Car Designers Have Forgotten the Art of Restraint" (tạm dịch: Các nhà thiết kế xe hơi đã quên mất nghệ thuật tiết chế), chỉ ra xu hướng ngày càng phổ biến trong ngành công nghiệp ô tô: thiết kế phức tạp, rườm rà và "ồn ào" đang dần thay thế cho sự tinh tế, tối giản từng làm nên vẻ đẹp trường tồn của những mẫu xe kinh điển.
Theo tác giả Amos Kwon của Autoblog, các mẫu xe ngày nay "đang được tạo ra để gây ấn tượng trong một bức ảnh nhỏ trên điện thoại hơn là để trở thành một thiết kế vượt thời gian". Những yếu tố như lưới tản nhiệt khổng lồ, cụm đèn LED cầu kỳ, đường gân thân xe chằng chịt hay ốp nhựa trang trí phức tạp xuất hiện ngày càng nhiều, khiến tổng thể chiếc xe trở nên rối mắt và thiếu cân đối.
Autoblog nhận định, các hãng xe đang theo đuổi triết lý "càng nhiều càng tốt" trong thiết kế - nhiều chi tiết, nhiều góc cạnh, nhiều ánh sáng - thay vì tập trung vào tỷ lệ, độ liền lạc và sự tiết chế trong tạo hình.
Một trong những nguyên nhân chính, theo Autoblog, là áp lực từ mạng xã hội và thị trường kỹ thuật số. Trong kỷ nguyên mà người tiêu dùng tiếp cận xe hơi qua ảnh và video trên màn hình nhỏ, các hãng xe buộc phải tạo ra thiết kế "bắt mắt tức thì", có thể gây ấn tượng chỉ sau vài giây lướt nhìn.
"Các hãng xe không còn thiết kế để chiếc xe đẹp trong 10 năm, họ thiết kế để nó thu hút trong 10 giây trên mạng xã hội," bài viết nhận xét.
Ngoài ra, các yêu cầu kỹ thuật về an toàn va chạm, khí động học hay vật liệu mới cũng khiến các nhà thiết kế phải bổ sung nhiều đường nét và chi tiết nhằm che đi những khối thân lớn, phồng, khiến tổng thể trở nên phức tạp hơn.
Autoblog so sánh với những mẫu xe từng được xem là chuẩn mực của thiết kế tinh tế như Mercedes-Benz W124, Jaguar XJ6 hay Acura NSX đời đầu - những mẫu xe có tỷ lệ hài hòa, đường nét mạch lạc, và đến nay vẫn được xem là "đẹp vượt thời gian". Ngược lại, nhiều mẫu xe hiện đại lại mang đến cảm giác "nặng nề" và "bị quá tải chi tiết", khi mọi phần thân đều cố gắng trở thành điểm nhấn. Theo Autoblog, "sự phức tạp không phải lúc nào cũng đồng nghĩa với sáng tạo - đôi khi, nó chỉ phản ánh nỗi sợ trở nên bình thường".
Thiết kế cầu kỳ giúp các hãng xe tạo dấu ấn riêng, thu hút người dùng trẻ và phù hợp với xu hướng "thể thao - hầm hố - năng động". Tuy nhiên, mặt trái của sự phức tạp cũng ngày càng rõ rệt. Những chi tiết "giật gân" dễ khiến xe nhanh lỗi mốt khi xu hướng thay đổi, trong khi các đường nét uốn lượn, hốc gió giả hay hệ thống đèn phức tạp lại làm tăng chi phí sản xuất và bảo dưỡng. Hơn nữa, khi hầu hết các mẫu xe đều theo đuổi phong cách "ồn ào", bản sắc thương hiệu giữa các hãng dần trở nên mờ nhạt. Autoblog nhận định, "nghệ thuật tiết chế" - khả năng biết dừng lại đúng lúc - là điều mà nhiều nhà thiết kế xe hiện nay đang dần đánh mất.
Xu hướng thiết kế hiện đại không phải hoàn toàn tiêu cực: công nghệ và vật liệu mới mở ra nhiều khả năng sáng tạo hơn bao giờ hết. Tuy nhiên, như Autoblog nhấn mạnh, sự đổi mới chỉ thực sự có giá trị khi đi cùng thẩm mỹ cân bằng và tính bền vững. "Thiết kế tốt là thiết kế khiến bạn không cần phải nói gì thêm," bài viết kết lại, trích lại câu nói nổi tiếng của nhà thiết kế người Đức Dieter Rams - người từng khởi xướng triết lý "Less, but better".
Bài phân tích của Autoblog là lời cảnh tỉnh cho ngành công nghiệp ô tô toàn cầu. Trong khi công nghệ và xu hướng có thể thay đổi từng năm, thẩm mỹ tinh giản và cân đối vẫn luôn là giá trị trường tồn. Và đôi khi, điều khiến một chiếc xe thực sự đẹp không nằm ở số lượng đường nét, mà ở chính khoảnh khắc người thiết kế biết dừng lại.
: