Trong lịch sử ngành ô tô thế giới, hiếm có câu chuyện nào đặc biệt như Geely. Từ một xưởng sản xuất linh kiện tủ lạnh ở Hàng Châu cách đây chưa đầy 4 thập kỷ, Geely nay đã vươn lên thành tập đoàn ô tô toàn cầu, sở hữu nhiều thương hiệu Châu Âu lâu đời, đi đầu trong làn sóng xe điện và đặt tham vọng vượt ra ngoài khái niệm ô tô truyền thống.
Geely được thành lập năm 1986 bởi doanh nhân Lý Thư Phúc (Eric Li) với vốn liếng ít ỏi, ban đầu chỉ sản xuất linh kiện tủ lạnh. Sau đó, công ty lấn sang lĩnh vực xe máy giá rẻ và mãi đến năm 1997 mới chính thức tham gia vào thị trường ô tô, muộn hơn hàng chục năm so với các doanh nghiệp nhà nước Trung Quốc. Giới phân tích khi đó coi Geely là "kẻ ngoại đạo", khó lòng chen chân trong ngành công nghiệp đòi hỏi vốn khổng lồ và công nghệ cao. Nhưng chính xuất phát điểm không truyền thống lại giúp hãng có tư duy táo bạo: sản xuất ô tô phải đi kèm cải tiến quy trình, không thể chỉ dựa vào công thức cũ.
Thập niên 2010 đánh dấu bước ngoặt toàn cầu hóa của Geely. Năm 2010, thương vụ thâu tóm Volvo Cars từ Ford với giá 1,8 tỷ USD gây chấn động cả ngành. Nhiều hoài nghi cho rằng một hãng xe Trung Quốc khó có thể vận hành một thương hiệu hạng sang Thụy Điển, nhưng chỉ vài năm sau, Volvo hồi sinh mạnh mẽ với các dòng xe XC60, XC90 và lấy lại vị thế ở Châu Âu, Mỹ.
Năm 2017, Geely tiếp tục mở rộng ảnh hưởng khi nắm gần 50% cổ phần Proton (Malaysia) và 51% Lotus Cars (Anh). Thương hiệu Lotus - từng bên bờ vực phá sản - đã trở lại đầy ấn tượng với mẫu hypercar điện Evija. Chỉ 1 năm sau, Geely lại khiến cả thế giới ngạc nhiên khi trở thành cổ đông lớn nhất của Daimler AG (Mercedes-Benz) với gần 10% cổ phần, mở ra cơ hội hợp tác trong xe điện và công nghệ tự lái. Những thương vụ nối tiếp này biến Geely thành hãng xe Trung Quốc đầu tiên xây dựng được một "đế chế đa thương hiệu" mang tầm toàn cầu, tương tự Volkswagen hay Toyota.
Song song với mở rộng bằng mua bán và sáp nhập, Geely còn đi đầu trong chiến lược xe điện. Tập đoàn này phát triển thương hiệu Zeekr định vị cao cấp để cạnh tranh trực tiếp Tesla và Nio, trong khi Geometry hướng tới thị trường phổ thông. Volvo dưới sự dẫn dắt của Geely đã tuyên bố sẽ bán 100% xe điện vào năm 2030, còn Polestar - tách ra từ Volvo - hiện đã trở thành thương hiệu xe điện toàn cầu, niêm yết trên sàn Nasdaq. Geely cũng đầu tư vào công nghệ vệ tinh quỹ đạo thấp để hỗ trợ định vị cho xe tự lái và hợp tác với Baidu trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI), cho thấy họ không chỉ là một nhà sản xuất xe truyền thống.
Tham vọng của Geely thậm chí vượt ra ngoài ngành ô tô. Năm 2017, tập đoàn này mua lại Terrafugia - startup Mỹ phát triển ô tô bay - và thành lập Aero HT để nghiên cứu taxi bay, đặt nền móng cho chiến lược "mobility tech" tức công nghệ di chuyển toàn diện, kết hợp ô tô, dịch vụ chia sẻ phương tiện, AI và hàng không đô thị. Đây là hướng đi cho thấy Geely muốn định hình lại khái niệm di chuyển trong thế kỷ 21.
Tuy nhiên, Geely cũng đang đối diện nhiều thách thức. Thị trường Trung Quốc đang bước vào giai đoạn cạnh tranh khốc liệt, nơi hàng chục hãng xe điện cùng lao vào cuộc đua giá và công nghệ. Ở phạm vi toàn cầu, việc sở hữu nhiều thương hiệu quốc tế đồng nghĩa Geely phải chứng minh năng lực quản trị xuyên lục địa trong bối cảnh chuỗi cung ứng gián đoạn, căng thẳng thương mại gia tăng và sự dè dặt của người tiêu dùng phương Tây đối với sản phẩm Trung Quốc. Dù Volvo, Lotus hay Polestar đều có bản sắc riêng, nhưng định vị thương hiệu Geely tại Châu Âu và Mỹ vẫn là câu hỏi lớn, bởi người dùng chưa thực sự coi đây là đối thủ ngang hàng với Toyota, Volkswagen hay Mercedes-Benz.
Dẫu vậy, không thể phủ nhận rằng Geely đã trở thành biểu tượng cho sự trỗi dậy của ngành công nghiệp ô tô Trung Quốc. Từ một hãng xe "tay ngang" bị coi thường, Geely đã chứng minh rằng doanh nghiệp Trung Quốc không chỉ biết học hỏi, bắt kịp mà còn có thể tạo ra chuẩn mực mới, thậm chí định hình xu hướng toàn cầu. Nếu thế kỷ 20 thuộc về Ford, Toyota và Volkswagen, thì thế kỷ 21 có thể sẽ chứng kiến một Geely mạnh mẽ hơn, sánh vai cùng những tên tuổi lớn nhất thế giới.
: