Những chuyến tham quan nhà máy sản xuất ô tô điện đang trở thành "vé vàng" ở Bắc Kinh. Mỗi tháng, hàng chục nghìn người đăng ký để có cơ hội được tham quan miễn phí. Gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc Xiaomi - vốn nổi tiếng với điện thoại thông minh, nay đã lấn sân sang xe điện - bắt đầu mở cửa nhà máy cho khách tham quan từ tháng 1 năm nay. Tour kéo dài 1 giờ, cho phép người xem tận mắt dây chuyền sản xuất và được trải nghiệm cảm giác lái như xe đua.
Không chỉ Xiaomi, nhiều hãng xe điện Trung Quốc khác như Nio cũng đang đẩy mạnh các chuyến tham quan để quảng bá hình ảnh và giới thiệu công nghệ cao cấp thay vì chỉ cạnh tranh về giá rẻ. Ít nhất 2 hãng đã tổ chức tour thường xuyên cho công chúng năm nay, và 3 hãng khác đang lên kế hoạch triển khai.
Theo bà Freya Zhang, nhà phân tích tại công ty tư vấn Tech Buzz China, các tour này giúp thương hiệu kết nối với công chúng tốt hơn. "Người tham quan không chỉ thấy tận mắt dây chuyền sản xuất, mà còn cảm nhận được "tính con người" của thương hiệu," bà nói. Freya đã tổ chức nhiều chuyến tham quan cho nhà đầu tư nước ngoài đến thăm các startup xe điện Trung Quốc suốt 2 năm qua.
Nhiều người từng tham quan nhà máy Xiaomi ấn tượng vì mức độ tự động hóa cao. Theo Xiaomi, tỷ lệ tự động hóa toàn bộ nhà máy đạt 91%, trong đó có những công đoạn như đúc linh kiện hoàn toàn không cần con người. Một khách tham quan tên Yuanyuan kể: "Nhà máy rất lớn nhưng chỉ thấy vài công nhân. Hầu hết là cánh tay robot làm việc theo chương trình đã lập sẵn - lấy linh kiện ở điểm này rồi chuyển đến điểm kia, rất trật tự."
Yuanyuan đã nộp đơn đăng ký từ tháng 1 nhưng phải đến tháng 5 mới trúng vé, do số lượng người đăng ký rất đông và được chọn qua hình thức bốc thăm. Tour tham quan nhà máy không phải là ý tưởng mới - nhiều nhà máy Trung Quốc từng mở cửa cho nhà đầu tư và học sinh - nhưng chưa từng trở thành điểm đến phổ biến như bây giờ.
Giống như Coca-Cola hay Ben & Jerry’s ở phương Tây, một số hãng xe điện Trung Quốc giờ đã nổi tiếng đến mức việc "đi xem hậu trường" trở thành trải nghiệm hấp dẫn. Nhiều người đi tour không hề có ý định mua xe, chỉ đơn giản là thích ngắm robot công nghiệp hoạt động vào dịp cuối tuần.
Anh Zhao Mingfei, sống ở Bắc Kinh, biết đến tour tham quan của Xiaomi qua các buổi livestream của CEO Lei Jun - người có phong cách nói chuyện lôi cuốn và nổi tiếng như người nổi tiếng tại Trung Quốc. Zhao rất hâm mộ CEO này, sở hữu nhiều sản phẩm Xiaomi và đã cố đăng ký tour từ tháng 1. Đến tháng 2, anh là một trong 60 người được chọn từ hơn 7.000 đơn đăng ký.
Mẫu xe điện đầu tiên của Xiaomi - chiếc SU7 - ra mắt đầu năm 2024. Cuối năm đó, nhà máy bắt đầu đón các đoàn khách đặc biệt như nhà đầu tư và quan chức ngoại giao. Tuy nhiên, đến đầu năm 2025, Xiaomi mới chính thức mở tour cho công chúng với 3 suất/tháng, mỗi suất 20 người. Do nhu cầu quá cao, hãng đã tăng lên 1 tour mỗi ngày thường và 6 tour cuối tuần, tổng cộng đón hơn 1.100 khách mỗi tháng. Tháng 7, vừa mở đăng ký, hơn 27.000 người đã ứng tuyển chỉ sau một đêm.
Người trúng vé sẽ được dẫn vào khu triển lãm giới thiệu công nghệ của Xiaomi, sau đó lên xe trung chuyển vào xem trực tiếp 3/6 dây chuyền đang hoạt động. Cuối tour, khách được ngồi thử xe SU7 trên đường đua, có tài xế chuyên nghiệp tăng tốc từ 0-100 km/h chỉ trong vài giây. "Cảm giác rất đã, tăng tốc cực nhanh," Zhao chia sẻ. Nhà máy cũng bắt đầu bán suất ăn giá rẻ và quà lưu niệm cho khách.
Một chi tiết thú vị là nếu xe chở khách cản đường robot, xe sẽ dừng lại - do robot được lập trình làm việc chính xác theo thời gian và không linh hoạt như con người. Con gái của Yuanyuan sau chuyến đi đã thốt lên: "Phải học giỏi hơn, không thì sau này không kiếm được việc, vì robot làm hết rồi."
Nhà máy của Xiaomi là ví dụ điển hình cho việc các công ty Trung Quốc đang chuyển từ sản xuất thủ công sang tự động hóa cao nhờ robot và AI. Chính phủ Trung Quốc cũng đang thúc đẩy mô hình "nhà máy không đèn" - nơi máy móc có thể hoạt động liên tục trong bóng tối mà không cần người bật đèn hay giám sát.
Hãng Nio cũng mở tour tham quan từ cuối 2023. Năm 2024, hơn 130.000 người đã đến nhà máy, nơi có những dây chuyền như xưởng thân xe đạt tự động hóa 100%. Bà Zhang chia sẻ, trong một chuyến gần đây, nhóm khách được xem 3/4 dây chuyền (trừ công đoạn sơn).
"Ấn tượng đầu tiên là có rất ít công nhân. Một số dây chuyền còn nhiều robot hơn người," bà nói. "Nhưng vẫn chưa thấy nhà máy nào dùng robot hình người."
Tour tại Nio còn là cách tri ân khách hàng trung thành. Khác với Xiaomi mở miễn phí qua bốc thăm, tour Nio yêu cầu khách trả bằng 1.000 điểm tích luỹ (khoảng 14 USD), có thể nạp tiền hoặc tích qua ứng dụng Nio.
Cả Xiaomi, Nio và BYD đều đang học theo cách làm của các startup công nghệ - tiếp cận khách hàng trẻ một cách gần gũi và sáng tạo hơn. Tại BYD, khách còn được tặng cà phê in hình tên các mẫu xe bằng latte art. Các hãng thậm chí tổ chức tour cho học sinh tiểu học, với mục tiêu "ươm mầm khách hàng tương lai từ nhỏ".
: