Ngày 3/4/2025, Tổng thống Mỹ Donald Trump chính thức ký sắc lệnh áp thuế 25% đối với toàn bộ ô tô, SUV, xe tải nhẹ và linh kiện nhập khẩu từ Liên minh Châu Âu (EU). Động thái này được Nhà Trắng lý giải là để “bảo vệ an ninh quốc gia” và thúc đẩy sản xuất nội địa, nhưng trên thực tế đã châm ngòi cho làn sóng phản ứng dữ dội từ các tập đoàn ô tô và giới chức EU.
Ngay sau khi thuế có hiệu lực, hàng loạt doanh nghiệp ô tô Châu Âu đã lập tức chịu tác động nặng nề. Volvo thông báo dừng phân phối một số mẫu sedan và wagon tại Mỹ do không còn khả năng cạnh tranh về giá. Jaguar Land Rover buộc phải cắt giảm 500 vị trí quản lý tại Anh, đồng thời tạm ngừng xuất khẩu một số dòng xe sang thị trường Mỹ.
Stellantis - tập đoàn sở hữu các thương hiệu Peugeot, Fiat, Jeep - ghi nhận khoản lỗ ròng 2,3 tỷ Euro trong nửa đầu năm 2025, trong đó riêng chi phí phát sinh do thuế quan tại Mỹ đã chiếm hơn 300 triệu Euro. Lãnh đạo tập đoàn cho biết mức lỗ dự kiến sẽ còn tăng mạnh nếu không có điều chỉnh chính sách.
Không chỉ doanh nghiệp Châu Âu, các hãng xe có hoạt động lắp ráp xuyên quốc gia như GM cũng bị ảnh hưởng đáng kể. GM vừa công bố lợi nhuận quý 2/2025 giảm tới 35%, với hơn 1,1 tỷ USD bị “bốc hơi” do ảnh hưởng của thuế nhập khẩu linh kiện từ Châu Âu. GM đang tính đến phương án tái cấu trúc chuỗi cung ứng và đẩy mạnh sản xuất nội địa để tránh các đợt thuế tiếp theo.
Trước động thái từ Washington, EU đã lên tiếng phản đối mạnh mẽ, đồng thời công bố kế hoạch đáp trả nếu Mỹ tiếp tục gia tăng mức thuế lên 30% như đồn đoán. Ủy viên Thương mại EU Maroš Šefčovič cảnh báo việc áp thuế đơn phương sẽ "phá vỡ nghiêm trọng mối quan hệ thương mại xuyên Đại Tây Dương", và Brussels đã sẵn sàng kích hoạt các biện pháp trả đũa thương mại trị giá hơn 100 tỷ USD.
Các biện pháp được cân nhắc bao gồm tăng thuế nhập khẩu với nông sản và hàng công nghiệp Mỹ, cấm thầu công đối với các tập đoàn có trụ sở tại Mỹ, và siết dòng vốn đầu tư công nghệ vào các lĩnh vực chiến lược.
Giới phân tích cảnh báo việc Mỹ đơn phương nâng thuế không chỉ tác động đến thị trường ô tô mà còn làm tăng giá tiêu dùng tại Mỹ, gây áp lực lên lạm phát vốn đã ở mức cao. Đồng thời, chuỗi cung ứng toàn cầu, vốn đang phục hồi sau đại dịch, đứng trước nguy cơ đứt gãy thêm lần nữa nếu căng thẳng thương mại leo thang.
Dù tình hình đang rất căng thẳng, các doanh nghiệp vẫn bày tỏ hy vọng vào một giải pháp đàm phán giữa hai bên. Đại diện BMW cho biết hãng “sẵn sàng điều chỉnh chiến lược, nhưng ưu tiên hàng đầu vẫn là đối thoại để tháo gỡ căng thẳng.” Trong khi đó, Volkswagen đang lên kế hoạch mở rộng sản xuất tại Mỹ nhằm giảm thiểu rủi ro từ thuế quan.
Hiện tại, mọi ánh mắt đang hướng về thời điểm 1/8/2025, mốc mà Mỹ có thể nâng mức thuế lên 30%. Nếu không có bước ngoặt trong đàm phán, giới quan sát lo ngại thị trường ô tô toàn cầu sẽ còn đối mặt với nhiều biến động dữ dội trong nửa cuối năm nay.
: